De Halaf cultuur: ‘de bijzondere kunst, het geloof in wedergeboorte en het geloof in het paradijs’. Marius Meulenberg. Oktober 2020
De Halaf-cultuur is een prehistorische agrarische cultuur uit ca. 6.000 tot 5.000 jaar voor Christus die niet erg bekend is. Het gebied van deze cultuur bevindt zich voornamelijk in het zuidoosten van Turkije, Syrië en noord Irak. Uit kunsthistorisch oogpunt blijkt de kunst uit de Halaf cultuur van belang vanwege het buitengewone karakter. Uit oogpunt van godsdiensthistorie is mijn onderzoek van belang omdat daaruit blijkt dat men in de Halaf cultuur nog geloofde in wedergeboorte zoals dat mijns inziens het geval was in het Jong Paleo van west Europa (ca. 40.000 – 10. 000 jaar voor heden).  Van de zes Jong Paleolithische goden zijn er vier in de Halaf cultuur terug te vinden: de Bizongod / Hemelstier, de Maangodin en de twee Moedergodinnen uit de onderwereld. Maar in de Halaf cultuur dient zich ook een nieuwe religie aan.

Nieuw is dat men als schepper waarschijnlijk Slanggodin Nammu kende. Ze baart als maagd de kosmische berg An-Ki en het leven. An is haar zoon (het hemelgewelf) en Ki is haar dochter (de aarde).  Ze maakte uit kleihompen ook verschillende soorten menselijke individuen.  Voorts geloofde men in het paradijs met daarin de levensboom. De eeuwigheid werd mogelijk met een schaakbordsymbool weergegeven. Ook de halo (een aureool) die om afbeeldingen van de goddelijke maan werd getekend was nieuw. Dit zijn belangrijke vernieuwingen die duizenden jaren later terug zijn te vinden in monotheïstische religies zoals het jodendom, het christendom en de islam.	Nammu	Het paradijs met de levensboom.
Foto midden: literatuur Black en Green 1992.       Foto rechts: https://alisariramart.wordpress.com/the-pottery-of-ancient-tell-halaf-of-mesopotamia-and-my-ceramics.
De kunst uit de Halaf cultuur bestaat voornamelijk uit polychroom aardewerk van hoge kwaliteit. Verbazingwekkend is dat de kunst qua stijl vergelijkbaar is met de kunst die de wereldberoemde Nederlandse kunstenaar Maurits Cornelis Escher vele duizenden jaren later maakte. Ter illustratie deze fraaie pot gewijd aan de Hemelstier / Stiergod. Door op de buik een reeks slanke stierkoppen (bucrania) te tekenen (foto midden) tekende men gelijktijdig een reeks fallussen (foto rechts). Dit zijn de kenmerkende lichaamsdelen en pars pro toto voor de Stiergod uit het vroeg Jong Paleolithicum.  De stippen op deze fallussen zijn een sterrenhemel die past bij de Hemelstier. Mogelijk kende men ook al meerdere sterrenbeelden uit de dierenriem.
Foto: By Einsamer Schütze - Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=34718967

    Het gehele onderzoek kan worden gelezen en gedownload door op bijgaande link te klikken: Halaf cultuur def. 11 okt 2020.pdf